Το διαλεκτικό υλικό προέρχεται απο επιτόπια έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατα βάση στο χωριό Σαρακήνα και συμπληρωματικά στα χωριά Δίπορο, Ιτέα, Κνίδη, Νεοχώρι και Παλαιοχώρι.
Για τη συλλογή του υλικού εφαρμόστηκαν διάφορες ποιοτικές μέθοδοι, όπως συμμετοχική παρατήρηση, συνέντευξη-συζήτηση, άμεσες και έμμεσες ερωτήσεις, αυτοπαρατήρηση.
Η περιγραφή εστιάζει στην «αμιγή» μορφή του ιδιώματος και εντάσσεται στο πλαίσιο της νεοελληνικής διαλεκτολογίας. Λαμβάνονται υπόψη αφενός γραμματικές περιγραφές της κοινής νεοελληνικής (ΚΝΕ), αφετέρου σχετικές μελέτες για τα βόρεια ιδιώματα (ιδιαίτερα της Δυτικής Μακεδονίας).
Παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά του ιδιώματος, όσον αφορά το οριστικό άρθρο, την κλιτική μορφολογία (ονοματικό, αντωνυμικό, ρηματικό σύστημα), τα άκλιτα μέρη του λόγου (επιρρήματα, προθέσεις, σύνδεσμοι) και την κατασκευή λέξεων (παραγωγή).
Η εργασία παρουσιάστηκε στην 36η ετήσια Συνάντηση Εργασίας του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ. (24-5 Απριλίου 2015), που ήταν αφιερωμένη στην Ελληνική Διαλεκτολογία και δημοσιεύτηκε στα πρακτικά του συνεδρίου (Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 36 (Θεσσαλονίκη 2016), σελ. 497-508) στον ιστότοπο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών.
Άλλες ανακοινώσεις του Ν. Ντάγκα για το ιδίωμα των Βεντζίων [πάντα με επίκεντρο το ιδίωμα της Σαρακήνας] θα βρεί κανείς ΕΔΩ κι ΕΔΩ.
