Η σκέψη μιας τέτοιας έκδοσης ωρίμασε με τα χρόνια και τελικά το Μάιο του 1982, με μια παράτολμη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου Κοζανιτών Θεσσαλονίκης, υπό την προεδρία του Γιάννη Βλιαγκόφτη, πρωτοδημοσιεύτηκαν τα Ελιμειακά, που έμελλε να δικαιώσουν τον «παράλογο» ενθουσιασμό των μελών του Συλλόγου.
Η προσπάθεια αυτή βασίστηκε στην αγάπη που επιδεικνύουν μέχρι σήμερα τα μέλη του Συλλόγου μας, ιδιαίτερα της παλιάς φρουράς, απέναντι στην ιστορική κληρονομιά της γενέτειρας Κοζάνης.
Έτσι, τα Ελιμειακά, για πάνω από τριάντα χρόνια, έχουν καταξιωθεί στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο ως ένα περιοδικό αξιώσεων, τοπικής ιστορικής εγκυρότητας και ευθύνης.
Στην πρώτη τους εποχή, τα Ελιμειακά εξέδωσαν τέσσερα σημαντικά αφιερώματα: το πρώτο για τον σπουδαίο λογοτέχνη Παύλο Παπασιώπη (1982), το δεύτερο για τον θρυλικό έφορο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης, Νίκο Δελιαλή (1983), το τρίτο για τον αδικοχαμένο μουσικοσυνθέτη Γιάννη Δόδουρα (1985), ενώ το τέταρτο για να τιμηθούν τα εβδομηνταπέντε χρόνια από την απελευθέρωση της Κοζάνης (1988).
Τα Ελιμειακά συνέχισαν να εκδίδονται επί της προεδρίας του αείμνηστου καθηγητή Δημήτρη Δελιβάνη και οι προοπτικές τους ενισχύθηκαν κατά τη θητεία του Κωνσταντίνου Ζιάμπρα (του μακροβιότερου προέδρου του Συλλόγου) και τέλος βελτιώθηκαν σημαντικά σε όγκο και ποιότητα κατά την θητεία της σημερινής προέδρου, Μιμής Παπαδέλη-Παπαναστασίου (από το 2003), η οποία από το 1996 έχει επωμισθεί και το βάρος της επιμέλειας των κειμένων του περιοδικού.
Κινητήρια δύναμη για την έκδοση των Ελιμειακών αποτελούν οι συνεργάτες του περιοδικού και κυρίως οι νεότεροι ερευνητές και συγγραφείς, που με βάση τη σύγχρονη επιστημονική μεθοδολογία, δημοσιεύουν πρωτότυπες εργασίες, που διασώζουν σημαντικά δυσεύρετα και άγνωστα στοιχεία της ιστορίας, της αρχαιολογίας, της παράδοσης και των σύγχρονων κοινωνικών προβληματισμών.
Οι επιστημονικές μελέτες που δημοσιεύονται στα Ελιμειακά είναι πάντα πρωτότυπες και όχι αναδημοσιεύσεις. Έτσι, η συμβολή του περιοδικού στην ελληνική βιβλιογραφία είναι σημαντική.
Λειτουργώντας ως ερέθισμα, τα Ελιμειακά συμβάλλουν στην ανάδειξη νέων συγγραφέων, που με τη σειρά τους εμπλουτίζουν το πνευματικό δυναμικό του περιοδικού.
Ακόμη, από τα Ελιμειακά παρουσιάστηκαν αδημοσίευτα κείμενα αείμνηστων συμπατριωτών μας, ενώ στον χώρο της λαογραφίας το περιοδικό επιμένει ιδιαίτερα στο κοζανίτικο γλωσσικό ιδίωμα.
Σαν συνέχεια των πρώτων, στα Ελιμειακά δημοσιεύτηκαν επίσης μεγάλα αφιερώματα, όπως για τα δέκα και είκοσι χρόνια του περιοδικού, για τα εκατό χρόνια του Συλλόγου, καθώς και ιδιαίτερο αφιέρωμα για τον κορυφαίο γλωσσολόγο του 20ού αιώνα, Μανόλη Τριανταφυλλίδη (με καταγωγή κοζανίτικη από πατέρα) και το ομώνυμο Ινστιτούτο Νεοελληνικό Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), που ανήκει στο ΑΠΘ.
Από το 1998 οι τίτλοι των εργασιών δίνονται και στα αγγλικά, καθώς το περιοδικό μας ζητήθηκε και αποστέλλεται και σε βιβλιοθήκες, ιδρύματα, συλλόγους και ιδιώτες του εξωτερικού.
Το 2009 με την ευθύνη και την επιμέλεια των Ελιμειακών, ο Σύλλογος, μετά από πρόταση και οικονομική χορηγία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης, εξέδωσε ένα Λεύκωμα 250 σελίδων, αφιέρωμα στα εκατό χρόνια του Συλλόγου, με σκοπό να τιμηθούν οι άνθρωποι που τον ίδρυσαν, τον στήριξαν και πρόσφεραν σημαντικές υπηρεσίες στη διαδρομή του. Μέσα από τις σελίδες του Λευκώματος αυτού βγαίνουν στη δημοσιότητα άγνωστα στοιχεία της νεότερης ιστορίας της Θεσσαλονίκης, κυρίως του πρώτου μισού του 20ού αιώνα και ιδιαίτερα Κοζανιτών που συνέβαλαν στην εμπορική, πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική της εξέλιξη, καθώς και στους εθνικούς αγώνες. Το καλαίσθητο αυτό Λεύκωμα, που αποτελεί πλέον συλλεκτικό είδος, διατίθεται από τον Σύλλογό μας.
Το έργο των Ελιμειακών είναι εθνικό, μη κερδοσκοπικό και επιτελείται με ανιδιοτέλεια και εθελοντική προσφορά. Για τα μέτρα ενός μικρού συλλόγου της διασποράς η έκδοσή τους αποτελεί έναν άθλο, γιατί λίγες εκδόσεις στον ελληνικό χώρο, με ερασιτεχνική μάλιστα δομή, έχουν να επιδείξουν ανάλογη μακρόχρονη πορεία.
Στους δύσκολους καιρούς μας, τα Ελιμειακά θα συνεχίσουν να δίνουν το στίγμα της αισιοδοξίας και της αγωνιστικότητας, καθώς το περιοδικό αυτό αποτελεί ένα μέσο αντίστασης στη χρεοκοπία της ιστορίας, της παράδοσης και της ταυτότητάς μας.
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί μια συντομευμένη εκδοχή της ομιλίας του διευθυντή της σύνταξης των Ελιμειακών, Στράτου Ηλιαδέλη, που την εκφώνησε την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011 στην αίθουσα της Ομοσπονδίας Δυτικομακεδονικών Σωματείων: Ελιμειακά, τεύχος 68-69 (2012), σελ. 169, 174-9.
 |
Ο Διευθυντής της σύνταξης
των Ελιμειακών,
Στράτος Ηλιαδέλης |
