22 Μαΐου 2015

Ιδιώματα Βεντζίων Γρεβενών: φωνολογική περιγραφή», του Νίκου Ντάγκα


Η παρούσα ανακοίνωση του Νίκου Ντάγκα αποτυπώνει το φωνολογικό προφίλ των βόρειων ιδιωμάτων της περιοχής των Βεντζίων Γρεβενών.

Το διαλεκτικό υλικό προέρχεται απο επιτόπια έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατα βάση στο χωριό Σαρακήνα και συμπληρωματικά στα χωριά Δίπορο, Ιτέα, Κνίδη, Νεοχώρι & Παλαιοχώρι.

Τα ντόπια βόρεια ιδιώματα μιλιούνται στα χωριά Βάρη, Δίπορο, Έξαρχος, Ιτέα, Κνίδη, Νεοχώρι, Παλαιοχώρι, Πιστικό, Πόρος, Πυλωροί, Σαρακήνα. Δέ μιλιούνται στα χωριά Αγαλαίοι, Κέντρο, Λαγκαδάκια, Μικροκλεισούρα, Νησί, Ποντινή, οπου με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 εγκαταστάθηκαν Πόντιοι και Μικρασιάτες πρόσφυγες.


Για τη συλλογή του υλικού εφαρμόστηκαν αλληλοσυμπληρωματικά διάφορες ποιοτικές μέθοδοι, όπως συμμετοχική παρατήρηση, συνέντευξη και ελεύθερη συζήτηση (μαγνητοφώνηση-απομαγνητοφώνηση), άμεσες και έμμεσες ερωτήσεις, αυτοπαρατήρηση.

Η εξέταση εστιάζει στην «αμιγή» μορφή του ιδιώματος και κατα συνέπεια στη γλωσσική συμπεριφορά των πρωτοτυπικών ομιλητών του (γυναίκες εντόπιας καταγωγής και τρίτης ηλικίας, με αμελητέα τυπική μόρφωση, αμετακίνητες και απασχολούμενες με οικιακές-αγροτικές εργασίες).

Αφενός παρουσιάζονται οι φωνολογικές αλλαγές, όσον αφορά τα φωνήεντα και τα σύμφωνα (μοναδικά σύμφωνα, πρωτογενή και δευτερογενή συμφωνικά συμπλέγματα), τόσο στο πλαίσιο της μορφολογικής όσο και της φωνολογικής λέξης. Αφετέρου προτείνεται μιά συγχρονική φωνολογική περιγραφή απο τη σκοπιά της λειτουργικής θεωρίας, η οποία έχει εφαρμοστεί ευρέως σε περιγραφές των βόρειων ιδιωμάτων. Τέλος, ακολουθούν ορισμένες παρατηρήσεις σχετικά με τον τονισμό.










Η περιοχή των Βεντζίων







This paper outlines the phonological profile of the Northern Modern Greek vernaculars spoken in the region of Ventzia in the prefecture of Grevena. The data were collected from native speakers of the vernaculars with the use of various qualitative research tools. We examine the phonological processes regarding vowels and consonants (single consonants, consonant clusters) and provide a synchronic phonological description within the frame-work of functional phonology. We conclude with a description of the stress system.












Η Σαρακήνα και η περιοχή της


















Άλλες ανακοινώσεις του Ν. Ντάγκα για το ιδίωμα των Βεντζίων [πάντα με επίκεντρο το ιδίωμα της Σαρακήνας] θα βρεί κανείς ΕΔΩ κι ΕΔΩ.