01 Νοεμβρίου 2017

ΙΝΣ: Το πρώτο διεθνές συνέδριο για την (ελληνιστική) κοινή, τις κοινές και την κοινή νεοελληνική [ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ & ΒΙΝΤΕΟ]


Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη] του ΑΠΘ, στο πλαίσιο των ετήσιων διεθνών συνεδρίων για τη διαχρονική και διατοπική μελέτη της ελληνικής γλώσσας, διοργανώνει το «Πρώτο διεθνές συνέδριο για την [ελληνιστική] κοινή, τις κοινές και τη διαμόρφωση της κοινής νεοελληνικής» στις 3 και 4 Νοεμβρίου 2017, στη Θεσσαλονίκη.

Το Συνέδριο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του κορυφαίου Έλληνα γλωσσολόγου Μιχάλη Σετάτου (1929-2017), που διετέλεσε μέλος του ΔΣ του Ινστιτούτου από το 1973 μέχρι τον θάνατό του.





Το Συνέδριο εντάσσεται στο πλαίσιο των ετήσιων διεθνών συνεδρίων για τη διαχρονική και διατοπική μελέτη της ελληνικής γλώσσας, που διοργανώνονται από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών και είναι αφιερωμένα εναλλάξ: (α) στην ετυμολογία της ελληνικής (2015), (β) στις γλωσσικές επαφές στα Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία (2016), και (γ) στην Κοινή, στις κοινές και στη διαμόρφωση της κοινής νεοελληνικής (2017).




Οι εργασίες του Συνεδρίου θα μεταδοθούν σε live streaming απο ΕΔΩ.



ΑΦΙΣΑ



Στόχος του Συνεδρίου είναι να εξετάσει τα προβλήματα που συνδέονται με τη διαμόρφωση της κοινής στην Ελλάδα, αλλα και στις άλλες βαλκανικές χώρες, προσφέροντας μιά ευκαιρία για επαναπροσέγγιση σχετικών θεωρητικών προβλημάτων και για επανεξέταση όψεων της [ελληνιστικής] Κοινής.

Στο Συνέδριο θα συμμετάσχουν ερευνητές με διεθνή αναγνώριση και διακεκριμένη προσφορά στις περιοχές αυτές, όπως οι David Britain [University of Bern, Switzerland], Ranko Bugarski [University of Belgrade, Serbia], Peter Trudgill [University of Fribourg, Switzerland], Χριστόφορος Χαραλαμπάκης [Πανεπιστήμιο Αθηνών] κ.ά.


















Με το συνέδριο αυτό ολοκληρώνεται ο πρώτος τριετής κύκλος των συνεδρίων του Ινστιτούτου για τη διαχρονική και διατοπική μελέτη της ελληνικής· τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των συνεδρίων αυτών, που ελπίζουμε να παγιωθούν με το καταληκτικό συνέδριο του πρώτου κύκλου, είναι:



  • (α) η προώθηση θεμάτων και προβλημάτων που η μέχρι τώρα συνεδριακή δραστηριότητα, τουλάχιστον στην Ελλάδα, είχε αγνοήσει (αρχαία, μεσαιωνική και νέα ελληνική ετυμολογία, βαλκανική ετυμολογία, διαμόρφωση της κοινής νεοελληνικής, ελληνιστική κοινή κτλ.) και η τοποθέτηση γνωστών θεμάτων σε νέα πλαίσια (γλωσσικές επαφές στα Βαλκάνια και (συγκριτικά) στη Μικρά Ασία),
  • (β) η συμμετοχή κορυφαίων ειδικών, ξένων και Ελλήνων, απο διαφορετικούς χώρους έρευνας, γεγονός που βοηθάει στην πολυπρισματική προσέγγιση των προβλημάτων,
  • (γ) η αυξημένη παρουσία φοιτητών (προπτυχιακών και μεταπτυχιακών) απο διάφορα πανεπιστήμια της χώρας.



ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΕΔΩ:
   


Ένα συνέδριο καλείται να απαντήσει σε γνωστά ερωτήματα που απασχολούν τον χώρο, αλλα και να διευρύνει τον κύκλο των ερωτημάτων προσανατολίζοντας την έρευνα σε λιγότερο ερευνημένες ή και σε ανεξερεύνητες κατευθύνσεις. Τα διευρυμένα ερωτήματα μπορούν να ενταχθούν σε τέσσερις θεματικές ενότητες:

1. Ελληνιστική Κοινή 
Ποιός είναι ο αρχικός χώρος διαμόρφωσης της Κοινής; Σε ποιό βαθμό συνέβαλαν στη διαμόρφωσή της παλιότερες μορφές λογοτεχνικής κοινής; Η επίδραση των άλλων διαλέκτων στην αττική ήταν προφορική ή γραπτή; Η προφορική Κοινή ήταν ομοιογενής, όπως ήταν η γραπτή; Σε ποιό βαθμό συνέβαλαν στη διαμόρφωσή της (ιδιαίτερα της προφορικής Κοινής) οι τοπικές κοινές; Σε ποιό βαθμό επηρέασε την εξέλιξή της η διαδικασία πρωτοτυποποίησής της; Οι απλοποιήσεις που παρατηρούνται στη φωνολογία και τη μορφολογία είναι αποτέλεσμα της διαδικασίας που οδήγησε στην εμφάνισή της (koineization) ή αποτελούν φυσική, εσωτερική εξέλιξη της αττικής; Είναι επαρκή τα γλωσσικά κριτήρια που χρησιμοποιούμε για τον καθορισμό της διαλεκτικής της βάσης;

2. Θεωρητικά προβλήματα 
Ποιά είναι η σχέση της ελληνιστικής κοινής με τις κοινές; Ποιά είναι τα πιό πρόσφορα κριτήρια για μιά τυπολογία κοινών; Ποιά είναι η θέση και ο ρόλος των τοπικών κοινών πρίν απο τη διαμόρφωση της κοινής και μετά τη διαμόρφωσή της; Ποιές είναι οι συνέπειες της διγλωσσίας στη διαμόρφωση της κοινής; Τί ρόλο παίζουν στη διαμόρφωση της κοινής οι ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις; Ποιά είναι τα κίνητρα για την αμφισβήτηση της διαλεκτικής βάσης μιάς κοινής;

3. Κοινή Νεοελληνική [ΚΝΕ]
Πότε και πού διαμορφώνεται η ΚΝΕ; Έχει μονοδιαλεκτική ή πολυδιαλεκτική βάση; Πότε διαμορφώνονται οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες (ισχυρά οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά κέντρα) και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά που ευνοούν την εμφάνιση της ΚΝΕ; Ποιά είναι τα γλωσσικά κριτήρια που θα μας βοηθήσουν στον καθορισμό της διαλεκτικής βάσης της ΚΝΕ; Σε ποιό βαθμό η λόγια και η δημοτική λογοτεχνική παράδοση καθορίζουν την επιλογή των βασικών χαρακτηριστικών; Ποιός ο ρόλος των τοπικών κοινών; Ποιές είναι, άν υπάρχουν, οι ιδιαιτερότητες στη διαμόρφωση της ΚΝΕ; Πώς εντάσσεται η διαμόρφωση της ΚΝΕ στο ευρύτερο βαλκανικό πλαίσιο;

4. Οι κοινές στις βαλκανικές και σε άλλες χώρες 
Υπάρχουν κοινά στοιχεία στη διαμόρφωση των κοινών στις βαλκανικές γλώσσες; Τί πλεονεκτήματα μας παρέχει η συγκριτική εξέταση της διαμόρφωσης της κοινής σε χώρες που εντάσσονται στο ίδιο ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο; Υπάρχουν στοιχεία που διαφοροποιούν τη διαμόρφωση των κοινών στις βαλκανικές γλώσσες απο την αντίστοιχη διαδικασία στις δυτικοευρωπαϊκές; Ποιά είναι η σχέση της διαμόρφωσης κοινών στις βαλκανικές γλώσσες με την αποβαλκανοποίηση;